Succulenta (Netherlands) 60(5): 119-121, 1981.
Op zoek naar cactussen in Rio Grande Do Sul (3)
K.H. PRESTLÉ
Wij zijn nog druk bezig met het veldwerk, wanneer de eerste dikke druppels alweer vallen. Snel moeten wij de berg verlaten, want wanneer het hier in de bergen regent,
is het meteen een complete wolkbreuk. Na het verorberen van een "Chuhasco", dat bestaat uit verschillende soorten gegrild vlees, begeven wij ons op weg naar een Fazienda, die meer oostelijk van Livramento ligt.
Het gebied van deze Fazienda houd ik voor een vindplaats van Frailea perumbilicata(FR 1385). Deze Frailea is ongeveer daar door L. Horst gevonden en door Ritter beschreven,
maar in onze verzamelingen al lang niet meer aanwezig. Omdat het terrein van deze Fazienda buitengewoon groot is, rijden wij met de wagen door het gebied. Behalve de hier veelvuldig voorkomende Frailea pumila var.
vinden wij tot onze grote verrassing Frailea perbella var. (PR 138) en Frailea spec. nov. (PR 136), die bij vergelijking met een foto uit Ritters boek "Kakteen in Südamerika",
band 1, werkelijk de al lang verdwenen Frailea perumbilicata blijkt te zijn.
 |
| Notocactus tenuicylindricus var. major |
Foto van de schrijver |
Ook de door Buining vermelde Frailea deminuta kunnen wij verzamelen en plotseling staan wij in een terreinplooi tegenover Notocactus buiningii
var. brunispinus (PR 233), die wij hier, 60 km van de oorspronkelijke vindplaats, niet verwacht hadden. Maar een volgende vondst, Notocactus buiningii var. alamoensis nom. prov. (PR 235), bewijst al snel, dat het tot nu toe bekende
areaal van Notocactus buiningii slechts een deel van het verspreidingsgebied van de soort is.
De volgende dag komen wij terecht in een streek, die bijna aan de grens met Uruguay ligt; nu en dan zien wij de witte grensstenen. Omdat wij vanwege de slechte weg niet verder kunnen met de wagen,
besluiten wij te voet verder te gaan. Ik bereik een hoog, rotsachtig plateau, dat met dicht struikgewas begroeid is en sta plotseling voor een Notocactus met plat tegen het lichaam aanliggende dorens en halfhoge ribben, die ik ondanks zijn totaal
andere uiterlijk tot Notocactus buiningii reken. Ik geef deze nieuwe vondst de naam Notocactus buiningii var. pulchellus nom. prov. (PR 234). Terwijl ik, overgelukkig, mij terughaast naar ons verzamelpunt, zie ik al van verre,
dat ook mijn vrienden met cactussen beladen zijn. Zij hebben aan de andere kant Notocactus buiningii (typeplant), Notocactus pseudoherteri en Wigginsia sellowii var. macrocantha gevonden.
De Sierra de Cavera, een groot weidegebied ten noorden van Livramento, heeft een oppervlakte van 30 x 30 km. Ons doel is de Fazienda van een vriend, die aan de zuidzijde
van Cavera ligt. Dit heuvelachtige weidegebied kent nauwelijks wegen en is slechts via een toegangsweg vanuit het noorden te bereiken. Echt rotsachtige bergen zijn er niet in deze Sierra de Cavera. Het is een heuvelachtig, met gras begroeid terrein.
Toch konden wij al vrij snel vaststellen, dat er ooit een bijzonder rijke cactusflora bestaan moet hebben. Tenminste, op steenachtige stukken grond en op vlakke rotsen, die slechts enkele cm boven het maaiveld uitsteken, groeien nog steeds
Frailea pumila var., Frailea asteroides, Notocactus mueller-melchersii (PR 230), Notocactus mueller-melchersii var. gracilispinus (PR 231)
en, op sommige lavabrokken, Wigginsia sellowii var. macrocantha.
De hier groeiende Notocactus mueller-melchersii staat in rotsrichels, waarin slechts weinig humus aanwezig is, en hetzelfde geldt ook voor de var. gracilispinus. Volgens mij is dit gebied de vindplaats van Notocactus
mueller-melchersii var. gracilispinus, genoemd in de originele beschrijving van de soort, daar het hier gaat om de oude, witbedoornde vorm met vlakronde ribben, die in Uruguay niet te vinden is.Daar dit gebied sterk
beweid wordt vindt men de cactussen alleen op minder toegankelijke plekken. Bij een kleine waterval ontdekken wij opnieuw een zeer fraaie populatie van Wigginsia sellowii var. macrocantha. Deze planten, die direct aan het water groeien,
worden zeer groot en zien er sappig uit. Sommige exemplaren zijn meer dan 25 cm Ø en net zo hoog. Terwijl ik bezig was deze relatief zeldzame Wigginsia-variëteit te bestuderen, werd ik plotseling aangevallen door een zwerm wilde,
Braziliaanse zwarte bijen en 12 maal gestoken. De bijen - eigenlijk is het meer een wespensoort - nestelen gaarne in vulkanisch gesteente, meestal in de buurt van water en liefst onder bescherming van deze zwaarbedoornde Wigginsia's. In tegenstelling
tot onze bijen vallen deze zwarte duivels zoals wespen in zwermen aan en steken meteen. Ondanks deze waarschuwing werden mijn beide begeleiders in de volgende dagen ook aangevallen en gestoken. Het verrassingseffect is eenvoudig te groot om er op
te reageren. Helaas vinden wij in dit gebied van de Sierra de Cavera niet de Frailea caveraensis nom. prov. HU 298, die waarschijnlijk in het noordelijk deel van de Cavera te vinden is.
Wij verlaten de Sierra de Cevera na enige dagen weer en rijden verder in de richting Quarai. Bij-Paso da Guarda vinden wij nogmaals Frailea perbella en
Notocactus tenuicylindricus, maar daarna komen wij weer in een sterk gecultiveerd landbouwgebied. Vlak voor Alegrete stoten wij op een zandsteenformatie, waar ik eigenlijk geen cactussen verwachtte, op een helgele Frailea (PR 169),
die ik voor Frailea aureispina (FR 1391) houd.
De verdere weg naar Alegrete is verschrikkelijk slecht, steenachtig en stoffig, zodat wij dolblij zijn, wanneer wij 's avonds heelhuids in Alegrete aankomen. De overnachting in Alegrete is niet, wat wij er ons van voorstellen,
maar wij bemachtigen een kamer met drie bedden en kunnen uitslapen. De volgende morgen gaan wij verder naar Francisco de Assis, waar wij o.a. Frailea spec. nov. (PR 165) vinden.
In de verte zien wij, voor het eerst sinds lange tijd,
weer bergen, waarvan de top afgeplat is, zgn. tafelbergen, zoals ik ze ooit in Uruguay aangetroffen heb.
|
Vijverweg 12, 5461 AL Veghel
Vertaling: A. Pullen |
(wordt vervolgd) |
|
